Schin op Geul

Via een prachtige oprijlaan, overkoepeld door lindebomen, bereiken we kasteel Schaloen in Oud Valkenburg. Via een tussenbrug komen we tot het eiland waarop kasteel Schaloen is gebouwd met een oppervlakte van 10.000 m2. Via een eigen parkeerplaats, over de toegangsbrug bereiken we een aantal bijgebouwen. De onderstaande beschreven bijgebouwen zijn apart bij te kopen. Één van deze bijgebouwen is het poortgebouw, deze is met grote poorten afgesloten. Aan de linkerzijde is een prachtig economiegebouw, ook wel appartementengebouw genoemd, te zien. Tegenover het poortgebouw zien we het Tiendgebouw, hier zijn hotelkamers en een separate opslagruimte gesitueerd. Er is ook nog een Zwanenhuisje gebouwd dat dienst doet als opslagruimte. Het gehele complex is een Rijksmonumentaal en Provinciaal monument. Kasteel Schaloen staat nog tussen twee andere kastelen te weten kasteel Oost en kasteel Genhoes. Deze drie kastelen staan in een 400 hectare groot natuurgebied. Het is een beschermd natuurgebied. Het kasteel is aan de binnenzijde voor het grootste gedeelte schitterend gerestaureerd. Achter het kasteel langs stroomt het snelste riviertje van Nederland, de Geul. Deze geulbeddingen in het mooie landschap laten het verleden van de meanderende rivier zien. Ook de siertuin rondom het kasteel ziet er prachtig uit, de bruggen en kademuren zijn geheel herbouwd en gerestaureerd.

Algemene gegevens

Geschiedenis
Omstreeks het jaar 1200 is kasteel Schaloen gebouwd als verdedigingsburcht in opdracht van de familie van Hulsberg. Van het burchtverleden van Schaloen is helaas weinig bekend. Wel zijn de overblijfselen ervan nog steeds te zien in de gewelven van het huidige kasteel. Schaloen was een bijna vierkant gebouw met op elke hoek twee massieve steunberen en een arkeltoren in de kap. Rondom het dak, dat in een tentvorm binnen de muren stond, was een weergang, waar de soldaten waakten over de veiligheid van de kasteelbewoners en hun gasten. Om de soldaten te beschermen tegen beschietingen van buitenaf was een weergangmuur opgetrokken. Schietgaten in deze muur zorgden er voor dat de soldaten zich van binnenuit konden verweren. De bijgebouwen stonden bij het oorspronkelijke kasteel aan de rechterzijde van het hoofdgebouw. Van daaruit gaf een brug over de moerassige slotgracht toegang tot het ‘eiland’ Schaloen. Als de brug was opgehaald vormde het moeras een uitstekende verdedigingslinie. De muren van het kasteel in zijn eerste vorm zijn ruim twee meter dik en gebouwd van basaltkeien. De deuren waren van tien centimeter dik massief eikenhout. Hierdoor werd de burcht een bijna onneembare vesting. Toch is het kasteel in 1575 door oorlogsgeweld bijna geheel afgebrand. In het jaar 1656 was de herbouw van het kasteel voltooid, wat nog te zien is aan het jaartal dat gevormd wordt door de muurankers in de toen voltooide linkeraanbouw. Van de oorspronkelijke bouw rond 1200 waren alleen de muren en twee arkeltorens over. Omdat de weergangen niet meer zijn herbouwd was er geen sprake meer van een verdedigingsburcht. Het kasteel werd vanaf dat moment dan ook vaak beschreven als de ‘Lusthof” Schaloen. Bij de herbouw in 1656 zijn de bijgebouwen weggelaten. Maar de kasteelheer had personeel, werkruimte en voorraadschuren nodig, dus werden de bijgebouwen aan de linkerkant van het kasteel opgetrokken. In 1701 (ook dit is te zien in de muurankers) verrees een smidse en een werkplaats. In 1718 volgden het prachtige poortgebouw en de huidige toegangsbrug en in 1721 kwamen een tuinmans- en een timmermanswoning gereed en tevens een overdekte stalling voor de rijtuigen.

In 1727 kwam er nog een gebouw bij, de Tiend-schuur. Hier moest door de pachters van de landerijen van Schaloen tiendgeld worden betaald. Eén tiende van de opbrengst van de landerijen moest verplicht worden afgedragen aan de machtige kasteelheer. Een vroege vorm van belasting heffen. Waar vroeger van de armoede moest worden ingeleverd, kunt u thans rijkelijk van uw vakantie genieten. Het tiendgebouw herbergt mooie hotelkamers.

Bewoners
Het hele gebied tot aan Valkenburg, maar ook de landerijen voor en rechts van het kasteel behoorden ooit tot het bezit van Schaloen. Zelfs de burcht Valkenburg, de huidige ruïne, die door zijn ligging hoog boven alles uit zelfs nu nog de machtige uitstraling heeft van weleer, behoorde vanaf 1798 tot 1918 toe aan de familie van Hulsberg. Aan het einde van de 19e eeuw geeft graaf Villers-Masbourg d’Eclaye, door zijn huwelijk lid geworden van de familie van Hulsberg, opdracht aan een architect het kasteel een nieuw aanzicht te geven. In 1894 is de verbouwing voltooid. Het kasteel werd een lust voor het oog en dat is het tot op heden gebleven. Tot 1934 heeft de familie van Hulsberg het kasteel bewoond. In de tweede wereldoorlog bleek Schaloen ook voor de Duitsers aantrekkelijk. Gevolg was wel dat het kasteel totaal leeggeplunderd was en onbewoonbaar achterbleef. In 1968 is het kasteel uit geldgebrek verkocht. Na jaren van verder misbruik en plundering kochten de huidige eigenaren, familie Bot, in 1985 het kasteel met bijbehorende gebouwen.

Bouwjaar:                    ca. 1200, 1656 (herbouw kasteel), gerestaureerd vanaf 1985
Perceeloppervlakte: 10.000 m2
Inhoud:                       ca. 2762 m3 (tiendgebouw), ca. 3696 m3 (economiegebouw), ca. 1134 m3 (poortgebouw)
Bestemming:               wonen, horeca, vakantieappartementen, hotel

Indeling kasteel

Via een zijdeur van het kasteel is de ontvangsthal bereikbaar. De ontvangsthal is v.v. een ontvangstbalie, meterkast, mindervalide toilet en toiletruimten op de tussenverdieping. De lounge, v.v. natuurstenen schouw, bar en zitruimten. De fresco’s die te zien zijn in de lounge, keuken en eetzaal trekken veel aandacht. Grenzend aan de lounge is de torenkamer, via een glazen vloerplaat is de waterput zichtbaar. Via de lounge komen we in de voormalige keuken van het kasteel, hier bevinden zich nog de originele pomp en pompbak alsook een monumentale ijskast. De vloeren in de lounge, toren, keuken en eetzaal zijn v.v. eiken parket. De vloeren in de hal en de bedrijfskeuken zijn v.v. gebakken tegels. Middels deze voormalige keuken bereikt u het eetgewelf. Ook hier zijn wederom de prachtige fresco’s tegen het mergel gewelf zichtbaar. In deze ruimte zijn ook de sporen van de allereerste trapopgang zichtbaar en mogelijk bij het eerste kasteel gebouwde donjon. Middels het eetgewelf is de bedrijfskeuken die van zeer hoge kwaliteit is en bijzonder compleet is uitgevoerd bereikbaar. Via de nooduitgang in deze bedrijfskeuken is de voordeur van het kasteel toegankelijk.

Begane grond
Via de hardstenen trapopgang bij de voordeur bereiken we de 1^e hal op de eerste verdieping, direct zichtbaar zijn de monumentale sierplafonds met prachtige randen en een afgewerkte marmeren mozaïekvloer. Aan de rechterzijde bevinden zich de toegangsdeuren naar de badkamer en het toilet. Middels een andere toegangsdeur van deze hal komen we in de ontvangstkamer, deze ontvangstkamer heeft wederom een schitterend stucplafond met ornamenten en sierlijsten. De wanden zijn v.v. een lambrisering van houtnerf stucwerk en sierlijsten. De wit marmeren schouw is prachtig gerestaureerd. Aan de achterzijde van deze ontvangstkamer is nog een natuurstenen balkon met enorme balkondragers gesitueerd. Middels een toegangsdeur in de ontvangstkamer komen we in de “kerkzaal”, hier is nu een slaapkamer gesitueerd. In deze slaapkamer bevindt zich ook het altaar met de monumentale altaardeuren waarop de ene deur de engel Gabriel staat afgebeeld die Maria de boodschap brengt dat ze Christus zal baren, op de andere deur staat Maria afgebeeld met de geopende bijbel. Grenzend aan deze slaapkamer bevindt zich de badkamer, v.v. bad, douche, bidet, toilet en badkamermeubel. De wanden en de vloer is v.v. marmer, de douche en het bad zijn afgewerkt met gedraaide houten zuilen en goudgestikte gordijnen. Via de 1^e hal komen we in de trappenhal, aan de rechterzijde bereiken we de vroegere bibliotheek, hier is nu de privé keuken gesitueerd. Ook hier wederom weer een schitterend stucplafond met ornamenten en sierlijsten. In de privé keuken staat ook een prachtige schouw, gemaakt van roze marmer. De wanden in deze ruimte zijn v.v. een lambrisering gemaakt van stucwerk en sierlijsten. De keuken is van wit kunststof afgewerkt met wit en goudkleurige bies en glasachtig kunststof keukenblad en keukenbar. De keuken is v.v. koelkasten en vrieskasten. Via de trappenhal, aan de linkerzijde bereiken we middels dubbele deuren de ridderzaal, deze zaal is nu in gebruik als woonkamer en heeft naast een dominant aanwezige monumentale schouw een prachtige eiken vloer met visgraat rand en hoek afwerking. De open haard heeft een eikenhouten boezemopbouw met een gobelin als frontafwerking. Rondom de haardplaat is een glazen mozaïek bedekt met bladgoud aangebracht. Tegen de hoofdbalken van het plafond zijn de initialen van de restaurateur (graaf Villers de Masbourg) aangebracht. Het plafond is van stucwerk met ornamenten en sierlijsten. De grote ramen in de voor-, top- en achtergevel geven een enorme lichttoetreding. Direct aansluitend is de torenkamer waar momenteel een kantoorruimte is ingericht. De radiatoren zijn keurig afgewerkt met sierbetimmeringen. De vloeren van de torenkamer, ridderzaal, keuken, ontvangstkamer en de slaapkamer zijn van eikenhout.

1^e verdieping
Middels een monumentale eiken trap met lederen traploper bereiken we de overloop op de tweede verdieping. Ook vallen meteen de schitterend bewerkte glaspanelen in de deuren direct op. Op deze verdieping bevinden zich drie slaapvertrekken en een zaalruimte. Slaapkamer 1 is v.v. een marmeren schouw met eikenhouten opbouw en geven deze slaapkamer een chique en mooie uitstraling. De slaapkamer heeft gecombineerd met slaapkamer 2 een eigen badkamer en toilet grenzend aan beide slaapkamers. Slaapkamer 3 is de logeerkamer en heeft een prachtig afgewerkt stucplafond met ornamenten en sierlijsten. In deze slaapkamer is een romantische douche aangebracht, de originele toiletruimte is gerestaureerd en aangepast aan de eisen van deze tijd. De zaal op deze verdieping is zeer ruim met aangrenzend een torenkamer, de plafonds zijn v.v. stucwerk met als opzet moederbalken en kinderbalkjes met gebogen stucplafonds. Alle vloeren op deze verdieping zijn van eikenhout.

2^e verdieping
Middels een eiken trap bereiken we de overloop op de tweede verdieping, ook wel personeelsverdieping genoemd. Hier bevinden zich personeelsvertrekken die nog afgewerkt moeten worden. Op deze verdieping bevinden zich de hoofdafsluitingen o.a. gas, water en elektriciteit.

Zolder
Via de trap in de centrale overloop op de tweede verdieping bereiken we de zolder van het kasteel. Deze zolder bestaat uit één grote ruimte waar de cv-installaties en warmwater apparatuur zich bevinden.

Bijgebouwen
Poortgebouw
In dit poortgebouw woonde vroeger de poortwachter en was er een klein bakkerijtje gesitueerd. Nu doet het dienst als horecaruimte met een restaurantzaal. Op de begane grond bevindt zich de spoelkeuken, de bedrijfskeuken, een bar met zitruimte en een restaurantzaal voor circa 60 personen. In de souterrain bevindt zich de bakkerij, een gezellige zitruimte met een bakkersoven als open haard, voor circa 40 personen. Achter deze bakkersoven bevindt zich nog een wijnkelder die nu dienst doet als drankopslag. Op de 1^e verdieping is een vergaderruimte gesitueerd. Deze ruimte is v.v. toiletten en een compleet beheerders appartement, v.v. hal, woonkamer, keuken, slaapkamer en badkamer.

Economiegebouw
Waar eens de smid het ijzer smeedde is nu een compleet ingericht als appartementencomplex. De appartementen zijn v.v. hal, woonkamer, open keuken of kitchenette en toilet op de begane grond en twee of drie slaapkamers met badkamer op de eerste verdieping. Vanaf deze appartementen kunt u genieten van het uitzicht op de Valkenburgse ruïne, het bijzonder mooie karakteristieke Limburgse landschap en natuurlijk ons eigen kasteel Schaloen.

Tiendgebouw
Daar waar vroeger iedereen verplicht was een tiende van de opbrengst van het land aan de kasteelheer moest betalen, zijn momenteel vier hotelkamers en een grote opslagruimte gerealiseerd. In deze opslagruimte en boven deze hotelkamers mogen nog twaalf hotelkamers of twee zalen gebouwd worden. De aansluitingen en de begane grondvloer zijn hiervoor aanwezig.

Zwanenhuisje
Dit kleine gebouw was vroeger het onderkomen van de zwanen die verbleven in de kasteelgracht. Nu is het in gebruik voor opslag van tuinmaterieel.

Tuinen/bruggen/opstallen
De kasteelgracht is uitgebaggerd en zijn er infrastructuur en paden aangelegd. Ook de tuinen zijn op hoogte gebracht en aangeplant tot een siertuin. De bruggen en kademuren zijn geheel herbouwd en gerestaureerd. Ook is er buiten de poort een parkeerplaats aangelegd voor circa 30 auto’s, deze parkeerplaats ligt op eigen grond en kan dus afgesloten worden voor publiek.