Best

Een betoverend historisch ensemble nabij Eindhoven

Net voor het punt waar de Heuveleindseweg in Best meanderend overgaat in de Hoefweg ligt de oprijlaan van De Burghoef. Een ensemble bestaande uit een rijksmonumentale boerderij die naar schatting bijna vier eeuwen oud is, een authentieke dwarsdeelschuur, een tweede schuur en een bakhuisje. Gelegen op ruim tweeënhalve hectare grond en omringd door weilanden en bos is het een leefwereld op zich. Een biotoop voor eekhoorns, bonte spechten, uilen, boomklevertjes, dassen en vossen. Een plek die nieuwe bewoners zal verwonderen.

Wat was de functie van deze boerderij en wat was dit vroeger voor gebied? Het zijn vragen die de huidige bewoner van De Burghoef bezighielden toen het ensemble op zijn pad kwam. Hij deed onderzoek, analyseerde en dook in rijke historie van Noord-Brabant in de zeventiende eeuw. Ondertussen liet hij de boerderij en de bijgebouwen op een zeldzaam niveau restaureren. Met passie en tegelijkertijd bescheiden, met een knipoog naar de zeventiende eeuw en behoud van de authenticiteit. Door de dynamiek van de boerderij te herkennen en erkennen, bracht hij het geheel – gebruikmakend van de hoogste kwaliteit materialen – weer tot leven. Niet alleen door de rieten kap volledig te vernieuwen en vloerverwarming aan te brengen, maar ook door ‘verborgen schatten’ subtiel te accentueren. Tegelijkertijd liggen nog diverse mogelijkheden open om de gewenste eigen indeling vorm te geven. Stap binnen en ontdek het verhaal van De Burghoef. Ook achter de noviteiten én de deurtjes waar de boerderijdieren ooit binnenstapten.

Een leefwereld terug in de tijd
Zo in de winter met de bomen ontdaan van hun blad, is De Burghoef vanaf de lommerrijke straat redelijk goed te aanschouwen. Gezien de afstand – zo’n tachtig meter – tot de straat is het absoluut privacyvol, al is dat in andere seizoenen nog veel meer. Dan staan de bomen en struiken namelijk vol in blad en ligt de boerderij verscholen achter een dik bladerdek. Van frisgroen in de lente en zomer tot goudgeel, oranje en donkerrood wanneer de herfst is aangebroken. Tot het letterlijk blad regent en De Burghoef langzaam weer tevoorschijn komt. Over een stuk grind wandelen we richting de voordeur en in de hal gaan we gevoelsmatig meteen terug in de tijd. Langzaam nemen we de elementen uit de vroegere tijd in ons op. Van de typische estriken en de houten paneeldeuren tot de karakteristieke balken en de achterzijde van wat later een enorme schouw blijkt.

Ruim woongedeelte in de voormalige hooischuur
De Burghoef heeft veel te ontdekken. Links van de hal is dat de moderne vakkundig op maat gemaakte keuken, de eetkamer (ooit een potstal met koeien met eronder een gierkelder) en – pièce de résistance van de boerderij – de voormalige hooischuur met zolder. Het is moeilijk voor te stellen dat dit deel van de boerderij tot voor kort zo rudimentair was. Beneden is een ruime living gecreëerd met eikenhouten vloer, vloerverwarming en een houtkachel als extra sfeermaker. Het maakt niet uit waar iemand besluit neer te strijken; overal is zicht op buiten. Niet alleen door de oorspronkelijke ramen, maar ook door vensters die ooit dienstdeden als toegang voor de boerderijdieren én door de openslaande deuren van ‘de lodge’. Laatstgenoemde was vroeger een grote dubbele houten poort waarlangs de boer zijn hooikar de schuur in reed. De klinkers accentueren de weg die de boer met zijn kar toentertijd heeft afgelegd. Nu is het vooral een fraai detail en een heerlijke plek om ook bij minder weer buiten te vertoeven.

Van hooizolder naar loftachtige verdieping met prachtige houtconstructie
En wat ooit hooi-/maiszolder was, doet nu dienst als een slaapvertrek met een badkamer (met inloopdouche en toilet) en een dressing room. Open, ruimtelijk en luchtig, alsof het een loftachtige hotelsuite representeert. Leuk detail is de ruit in de vloer, waar ooit een steile trap vanuit de hal naar boven kwam. Doordat de heer des huizes planken van de voormalige hooi-/maiszolder heeft weggehaald, heeft het geheel luchtigheid gekregen. Zo is boven nog beter te zien hoe de schuur driedimensionaal in elkaar zit. Een adembenemende houtconstructie met prachtige patronen. Terwijl de verdieping aanvoelt als een loftachtige hotelsuite, is de gashaard bij de entree van de lodge daadwerkelijke geïnspireerd op de inkom van een statig estate hotel in Italië. Het geeft bij binnenkomen letterlijk en figuurlijk een warm welkom. ‘It’s all in the details’.

Authentieke ‘goeie kamer’ met schouw, opkamer en kelder
Terug in de hal vinden we aan de rechterzijde de ‘goeie kamer’ met authentieke schouw, de opkamer en een kelder. Hier leefde en sliep men vroeger. Ook deze ruimte is met behoud van authenticiteit zorgvuldig gerestaureerd. Zo is het houtwerk in ere hersteld en kunnen de ramen weer open. Ook zijn nieuwe verwarmingselementen geplaatst. Wie zijn ogen sluit, neemt ergens de subtiele geur van brandend haardvuur van de schouw waar. Aan weerszijden van ‘de hêrd’ zitten de oorspronkelijke kijkglazen (één is dichtgemaakt bij het realiseren van de schouw, red-). Zo had de boer vroeger zicht op zijn dieren. Andere fraaie details in de kamer zijn de aanwezige oven in de schouw en de karakteristieke houten balken. Een Quest-weetje: enkele steunbalken zijn voorzien van Romeinse cijfers om de volgorde ervan aan te geven. Als boerderijen vroeger gedemonteerd werden, wist men precies welke houten balk waar hoorde. Via een deur rechts van de schouw wandelen we de bijkeuken binnen. Ruim en multifunctioneel ingericht. Ook hier is niet voorbijgegaan aan de authenticiteit van de boerderij: de geut (de gootsteen in de bijkeuken) is origineel en gerestaureerd.

Een uniek ensemble van schuren en een bakhuisje
Buiten maken we allereerst nog kennis met de schuren en het bakhuisje. Elk met hun eigen verhaal. Zo is de grootste schuur (van ca. 165 m²) een historische dwarsdeelschuur. Een exemplaar dat bijna vijftig jaar geleden elders is gedemonteerd en aan de Hoefweg opnieuw is geplaatst. De authentieke schuur biedt heel veel ruimte voor het onderbrengen van voertuigen en/of dieren. Van de twee kleinere schuren is één exemplaar (40 m²) momenteel in gebruik als garage. De andere was ooit een stal voor de schapen en nu in gebruik voor onder andere tuingereedschap. Het bakhuisje (ca. 18 m²) ten oosten van de woonboerderij maakt het ensemble compleet. De gerestaureerde en later geplaatste drinkbak aan de buitenzijde is nog een fraaie stille getuige van vervlogen tijden.

De Burghoef, een leefwereld vol sfeer
Vol van alle indrukken, is het tijd voor een afsluitende wandeling over het terrein. Voorbij één van de notenbomen en het beukenlaantje met beuken van meer dan honderd jaar oud. Langs de vijver die overtollig regenwater van de rieten daken van de boerderij en de grootste schuur herbergt. Richting het bos met recent aangeplante esdoorns die prachtig kleuren in de herfst. Het is ovaalvormig aangelegd en heeft een zogeheten brevierweg in het midden. Geïnspireerd op een buitenverblijf van de jezuïeten waar leden van de orde wandelend – ‘brevierend’ – religieuze teksten lezen. Met op de achtergrond het geroffel van de bonte specht en in de verte een eekhoorn die een boom in snelt. De Burghoef is veel meer dan alleen het volume van de boerderij. Het is een leefwereld vol sfeer.

Tot slot goed om te weten dat:
– De Burghoef net buiten de bebouwde kom van Best ligt;
– Uitvalswegen zoals de A2, A58 en de A50 snel bereikbaar zijn;
– Eindhoven Airport op nog geen kwartier rijden ligt;
– Ook het NS-station op korte afstand ligt;
– Winkels en scholen zich op loopafstand van de boerderij bevinden.