Maarten van Rossemhuis

Het monumentale pand is waarschijnlijk omstreeks 1520 in opdracht van de hertog van Gelre gebouwd. Het pand heeft een opvallend decoratief uiterlijk met torens en kantelen, waardoor het beter bekend staat als het stadskasteel. In 1535 liet de hertog het gebouw moderniseren en voorzien van overvloedig renaissance-beeldhouwwerk. Het huis werd door verschillende particulieren bewoond. Vanaf omstreeks 1620 raakte het huis geleidelijk in verval, de kwestbare onderdelen zoals de arkeltorens en het beeldhouwwerk waren in de loop van de tijd verwijderd. Vanwege de bouwvallige staat werd in 1881 besloten het huis voor afbraak te verkopen. Datzelfde jaar werd het stadskasteel aangekocht door het Rijk, vanwege de belangstelling van twee leden van de Commissie van Rijksadviseurs voor de Monumenten, Victor de Stuers en architect Pierre Cuypers. In 1884 kwam er een kantongerecht in het pand. Een aantal jaren later begon de restauratie onder leiding van Cuypers. In januari 1934 werd het kantongerecht opgeheven. Het pand werd verhuurd om de oudheidskamer van Zaltbommel te huisvesten. In 1954 veranderde de vereniging haar naam in Stichting Maarten van Rossemmuseum.

Het complex bestaat uit een rechthoekige hoofdvleugel met de lange zijde aan de straat en een uitbouw aan de achterzijde. De hoofdvleugel heeft twee bouwlagen onder een zadeldak tussen trapgevels. Het pand kent een opvallend grote ingangspartij en heeft arkeltorentjes op de hoeken. De uitbouw bestaat uit een vierkante traptoren, omsloten door een aantal vertrekken en is verfraaid van twee trapgevels. Midden op de uitbouw staat een torenspits. Het huis is zowel binnen als buiten voorzien van een decoratief beeldhouwwerk in vroege renaissancestijl.